Uw werknemers kunnen op werk in aanraking komen met gevaarlijke stoffen. Bijvoorbeeld asbest, explosieven of zuren. Hoe kunt u gevaarlijke stoffen herkennen, om welke risico’s gaat het en hoe kunnen uw medewerkers veilig werken met gevaarlijke stoffen?
Jaarlijks sterven er naar schatting 3.000 mensen door gevaarlijke stoffen. Volgens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid loopt één op de zes werknemers het risico om ziek te worden omdat er gevaarlijke stoffen zijn op werk. Dit aantal is fors en daarom is het van groot belang om medewerkers veilig te kunnen laten werken.
Niet alle gevaarlijke stoffen zitten herkenbaar in een potje met een gevarensymbool op het etiket. Het gaat bij gevaarlijke stoffen niet altijd over chemicaliën, maar ook over stoffen die ontstaan bij processen, zoals het zagen van een houten plank of het werken in een practicumlokaal op een school. Ook in de natuur komen gevaarlijke stoffen voor. Ruwe olie kan ook gevaarlijk zijn om mee te werken. Het werken met gevaarlijke stoffen komt dus voor in heel veel verschillende branches en dat realiseren veel bedrijven en organisaties zich niet altijd.
Gevaarlijke stoffen
Gevaarlijke stoffen kunt u opdelen in twee groepen: zuivere stoffen en mengsels. Over het algemeen brengen mengsels een minder hoog risico met zich mee, omdat deze een lagere concentratie van de gevaarlijke stof(fen) bevatten. Maar wanneer er gebrek aan kennis is bij de gebruiker, wordt dit ‘voordeel’ teniet gedaan. Een goed uitgangspunt bij veilig werken met gevaarlijke stoffen is daarom dat het gebruik van alle stoffen risico’s met zich meebrengt.
Risico’s
Ook de risico’s kun je opdelen in twee groepen, namelijk veiligheidsrisico’s en gezondheidsrisico’s.
Veiligheidsrisico’s
Bij veiligheidsrisico’s kun je denken aan een brand, een explosie of een verdringing van zuurstof door gassen.
Gezondheidsrisico’s
Gevaarlijke stoffen kunnen verschillende gezondheidseffecten veroorzaken. Dit is afhankelijk van de schadelijkheid van de stof, de hoeveelheid waaraan je blootgesteld wordt en de duur van de blootstelling. Gezondheidseffecten op de lange termijn zijn bijvoorbeeld luchtwegaandoeningen, zoals astma of schade aan inwendige organen, waaronder de hersenen en het zenuwstelsel. Gezondheidsschade die acuut of op korte termijn kan optreden is bijvoorbeeld vergiftiging, allergieën of huidaandoeningen.
Blootstelling aan gevaarlijke stoffen kan op verschillende manieren plaatsvinden. Stoffen kunnen worden ingeademd (damp, gas, kleine stofdeeltjes), via de huid worden opgenomen (contact, spatten), of het lichaam binnendringen via de mond (eten, roken). Lichamelijk zwaar werk of hitte kan de opname van giftige stoffen versnellen, waardoor de risico’s van gevaarlijke stoffen nog groter worden.
Zelfinspectietool
Om te checken of uw bedrijf genoeg doet aan veilig werken met gevaarlijke stoffen, kunt u de zelfinspectietool gebruiken van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Hier weet u in vier stappen of uw bedrijf gezond en veilig werkt.
Werknemers beschermen
Werkgevers zijn dus verplicht om hun medewerkers te beschermen tegen blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Om dit goed te kunnen, moeten werkgevers van elk gebruikte stof of mengsel de aard, de mate en de duur van de blootstelling bepalen. Dit kan door berekeningsmodellen te gebruiken of door metingen uit te voeren. Daarnaast is het van belang om uw medewerkers te voorzien van beschermende kleding en persoonlijke beschermingsmiddelen. Afhankelijk van de sector waarin uw werknemers werkzaam zijn, bijvoorbeeld in de zorg, kunnen wij u de juiste bescherming bieden. Denk bijvoorbeeld aan werkhandschoenen met diverse normeringen, adembescherming, oog- en gelaatsbescherming of hoofdbescherming.