EN 1149 : Bescherming tegen elektrostatische eigenschappen
Antistatische werkkleding wordt onder andere gedragen in de chemische industrie, chemicaliën verwerkende industrie, transportsector, olie- en 
gaswinningsbedrijven en nutsbedrijven. In dit type bedrijven is het niet ondenkbaar dat men te maken krijgt met gevaren die ontstaan door elektrostatische oplading waarbij vonken ontstaan. Deze vonken kunnen brand of in het ergste geval explosies veroorzaken. Door antistatische werkkleding te dragen worden deze risico's ingeperkt.
EN 1149-5 is een overkoepelende norm
Deze norm is onderdeel van een serie normen in verband met uiteenlopende toepassingen en materialen.
De norm EN 1149 bestaat uit de volgende niveaus:
EN1149-1: Beproevingsmethoden voor het meten van oppervlakte weerstand.
EN1149-2: Beproevingsmethoden voor de meting van de elektrische weerstand door een materiaal (verticale weerstand).
EN1149-3: Beproevingsmethoden voor de meting van het ladingverval.
EN1149-4: Testmethode voor het kledingstuk (norm is in ontwikkeling).
EN1149-5: Prestatie-eisen.
Wat houdt normering EN 1149-5 in?
De norm wordt weergegeven als een bliksemschicht met norm EN 1149-5. De norm omschrijft waar elektrisch geleidende werkkleding aan dient te voldoen. Let op: de werkkleding is onderdeel van een totaal geaard systeem welke onder meer gecombineerd wordt met geleidend schoeisel.
Door de antistatische werking van de kleding wordt voorkomen dat er vonken ontstaan welke brand en explosies zouden kunnen veroorzaken en wordt daarom gedragen in ruimten waar het risico op een explosie of brand reëel is. De norm wordt alleen als geldig aangemerkt indien de werkkleding die deze norm draagt is gecombineerd met vlamvertragende kleding met normering EN 531 of EN ISO 11612. Deze werkkleding mag niet gebruikt of gedragen worden in met zuurstof verrrijkte omgevingen en is ook niet geschikt om te beschermen tegen netspanning.
Werkkleding die voldoet aan de norm EN1149-5, wordt vaak toegepast bij bedrijven die aan de ATEX-richtlijn dienen te voldoen. ATEX is géén kledingnormering, maar een richtlijn; De ATEX richtlijn is opgesteld voor bedrijven waar sprake kan zijn van ontploffingsgevaar.
Aan welke eisen dient EN 1149 genormeerde kleding te voldoen?
Ons assortiment antistatische werkkleding is erg uitgebreid. Zo bieden wij u onder meer antistatische werkbroeken, antistatische werkjassen en antistatische overalls. Bekijk onderaan de links voor alle antistatische werkkleding. Werkkleding dient aan een aantal eisen te voldoen alvorens het gecertificeerd mag worden volgens de EN 1149-norm:
- Materialen die statisch geladen kunnen raken - zoals bijvoorbeeld metalen knopen - dienen aan de buitenkant van de kleding verdekt te zijn.
- Het is alleen toegestaan om niet-geleidende elementen op de kleding te gebruiken, zoals bijvoorbeeld emblemen of reflectiebanden indien deze permanent bevestigd zijn.
- Om voldoende beschermd te zijn tegen statische elektriciteit, dienen naast de EN 1149-5 genormeerde werkkleding ook geleidend schoeisel gedragen te worden.
- Het model dient te voldoen aan de voorwaarden die gesteld zijn in de EN 13688 (algemene eisen beschermende kleding) norm.
- Wanneer werkkleding aan de EN 1149-5 normering voldoet, dan dient deze tevens aan de EN 14116 (Vlamvertragend) normering te voldoen.
Het dragen van EN 1149-5 antistatische kleding
De persoon die de kleding draagt moet worden geaard. Dit kan door middel van het dragen van geleidend schoeisel. Antistatische kleding mag in een explosiegevaarlijke omgeving niet worden geopend of uitgetrokken. Antistatische kleding mag zonder de veiligheidsverantwoordelijke te raadplegen niet worden gebruikt in een zuurstof verrijkte omgeving. Antistatische kleding moet tijdens alle mogelijke werkomstandigheden de niet antistatische kleding en materialen bedekken. Door slijtage en het schoonmaken van de antistatische kleding en materialen kan de antistatische werking worden verminderd. Bij twijfel moet de kleding worden vervangen.
Een mens kan elektrisch geladen raken door dat het menselijk lichaam zich kan gedragen als een elektrische geleider. Dit kan veroorzaakt worden door wrijving. Voorbeelden hiervan zijn: als men rondloopt op een geïsoleerde vloer of als er contact is met een geladen elektronisch component of materiaal ontstaat er wrijving. Het kan ook worden veroorzaakt door gevolgen van inductie van kleding dat zich oplaadt. De elektrische lading kan zo hoog zijn dat er zelfs vonken kunnen ontstaan. Dit kan in een explosiegevaarlijke omgeving een brand of explosie veroorzaken.
EN 1149-5 en ATEX Zones
Het merendeel van vlamvertragende kleding is EN 1149-5 gecertificeerd. ATEX-omgevingen worden verdeeld in verschillende zones met verschillende risico niveaus. Anti-statische kleding gemarkeerd met EN 1149-5 is bedoeld te worden gedragen in ATEX zones 1, 2, 20, 21 en 22.
In met zuurstof verrijkte omgevingen of in zone 0 mag de Anti-statische kleding niet worden gebruikt zonder eerst te zijn goedgekeurd door de verantwoordelijke veiligheidsingenieur, aangezien slijtage de beschermende werking van het kledingstuk kan beïnvloeden en het is cruciaal dat het in deze omgeving op de juiste wijze wordt gedragen. Anti-Statische kledingstukken zijn voorzien van Anti-Statische vezels welke in het doek zijn verwerkt. Conform de EN ontwerp vereisten zijn metalen onderdelen afgedekt.
| ATEX zone classificaties voor gas, nevel en dampen | |
|---|---|
| Zone 0 | Omgeving waar een mengsel van lucht en ontvlambaar gas, nevel of damp vaak voorkomt en langdurig aanhoudt. |
| Zone 1 | Omgeving waar een mengsel van lucht en ontvlambaar gas, nevel of damp zich waarschijnlijk voordoet onder normale omstandigheden. |
| Zone 2 | Omgeving waar een mengsel van lucht en ontvlambaar gas, nevel of damp zich voordoet onder normale omstandigheden, maar snel verdunt. |
| ATEX zone classificaties voor stof | |
|---|---|
| Zone 20 | Omgeving waar vaak en voor langere periodes explosieve stofwolken zich kunnen voordoen. |
| Zone 21 | Omgeving waar explosieve stofwolken zich kunnen voordoen onder normale omstandigheden. |
| Zone 22 | Omgeving waar explosieve stofwolken zich waarschijnlijk niet zullen voordoen en indien dit wel gebeurt, snel zulllen verdwijnen. |
Dit houdt dus in dat het van belang is om in ATEX zones rekening te houden dat de kleding antistatisch gekeurd is en geschikt is voor de omgeving. EN 1149-5 komt vaak ook voor in combinatie met EN ISO 11612 of EN ISO 14116 (Vlamvertragende kleding)
Je kunt meer informatie vinden over ATEX op onze ATEX pagina
Kleding die voldoet aan EN 1149-5
De meeste multinorm kleding voldoet aan EN 1149-5 en kunt u hieronder terugvinden